Waar kom jij je bed voor uit?

Wat zou je dat waard zijn? En welke toegevoegde waarde zou dat jouw organisatie opleveren? Als je aan je ontwikkeling werkt, focus je vaak op iets wat beter kan. De één komt bijvoorbeeld bij een coach omdat hij beter in zijn vel wil zitten. Een ander volgt een training omdat hij iets nog niet kan…

Zo doen we dat meestal: bijspijkeren wat nog niet zo goed gaat.

Van een 8 een 10+ maken

Maar excellerende mensen, en hun bedrijven, zijn niet begonnen met de vraag: ‘Waar ben ik niet zo goed in, wat zal ik eens bij gaan leren? Dan kan ik daar leuk een zaak in beginnen…’

Neem Marianne Vos. Deze wielrenkanjer ging niet voor goud omdat fietsen een competentie was die bijgespijkerd moest worden. Of neem Usian Bolt en Johan Cruijff. Zij werden geen nummer 1 omdat ze wel een beetje konden hardlopen of voetballen.

Nee, succesvolle mensen hebben iets gekozen waar ze echt goed in zijn. Waar hun hart ligt. Iets wat ze belangrijk vinden. En dat hebben ze uitgebouwd. Ze keken niet naar die 5, maar maakten van een 8 een 10+.

Vergelijk dat eens met hoe het normaal gesproken gaat in ons onderwijs.

Het verhaal van de Dierenschool

Er was eens een groepje dieren dat een Dierenschool wilde oprichten. Een school om zo goed mogelijk Dier te worden. Toen ze het curriculum gingen samenstellen, bleek het nog niet zo eenvoudig om iedereen tevreden te stellen.

Uiteindelijk kozen ze vier vakken uit: vliegen, zwemmen, klimmen en lopen. Natuurlijk zouden alle dieren alle vakken krijgen. De eend bleek heel goed in het vak zwemmen. Beter nog dan de docent zelf. Voor rennen en vliegen haalde hij ook vrij goede cijfers, maar in klimmen was hij ronduit slecht. Daarom schrapten ze de lessen zwemmen voor hem, zodat al zijn aandacht naar het klimmen kon uitgaan.

Na een tijdje haalde hij daardoor gemiddelde scores voor zwemmen, maar gemiddeld is gelukkig nog steeds voldoende op een school. Klimmen bleef een zorgelijk laag cijfer op zijn rapport.

Lastpost op school

De adelaar vonden ze een lastpost. In de klimklas had hij namelijk zo zijn eigen manier om naar de top van de boom te komen. En die was tegen de regels. Hij moest vaak nablijven en strafregels schrijven: ‘Valsspelen mag niet’, vijfhonderd keer.

De beer zakte. Ze vonden hem lui, vooral in de winter. Hij functioneerde beter in de zomer, maar ja, dan was er geen school. De zebra spijbelde vaak. Vooral omdat de pony’s hem plaagden met zijn strepen. Dat maakte hem verdrietig.

Uit de pas

De kangoeroe was een van de besten bij het vak rennen, maar hij moest net als de anderen met vier poten leren rennen. Dat lukte hem niet goed. De vis ging van school af. Hij verveelde zich. Voor hem waren alle vakken hetzelfde. Maar niemand begreep hem.

De bij was echt dé probleemleerling van de school, dus stuurden de docenten hem naar dokter Uil om hem te laten testen. Dokter Uil kwam tot de conclusie dat er bij de geboorte al iets mis was gegaan met de bij.

Hij zou een extra rugzakje met begeleidingsgeld moeten krijgen om de school te kunnen doorlopen. De vleugels van de bij waren te klein en zaten helaas op de verkeerde plaats, vond dokter Uil. De bij zag zelf nooit het onderzoeksrapport, dus hij vloog onbezorgd en lekker door.

Herkenbaar?

Dat kan bijna niet anders. We focussen al sinds mensenheugenis op wat niet goed gaat, en daarom verbeterd moet worden. Ongeacht zijn of haar talenten persen we ieder kind in dezelfde mal. En dat is dom. Zinloos. En verspilling van misschien wel ongekende mogelijkheden.

Want als we van Johan Cruijff een wielrenner hadden willen maken of hem hadden opgeleid voor een keurige kantoorbaan, was hij nooit zo groot geworden. Als we zijn passie en talenten niet hadden willen zien, zijn ambitie hadden ontkend, hadden we hem – en onszelf! – enorm veel tekort gedaan.

Wat is het goud in jou?

De Kompasvisie sluit hier naadloos op aan. Want die visie gaat uit van wat je drijft: ‘Waar kom jij je bed voor uit? Waar ga jij voor? Wat is het goud in jou? Welke talenten stellen jou in staat je waarden en ambitie waar te maken? En hoe bouw je die talenten uit?’

Op het eerste oog lijken dit misschien nogal softe vragen voor werkgerelateerde ontwikkeling. Zeker in tijden van recessie: we verdienen niks met hobbyisme.

Toch blijkt uit onderzoek dat de meest succesvolle bedrijven werken vanuit sterke waarden en een duidelijke ambitie. De mensen die er werken zijn zich bewust van hun waarden en delen een aantal gezamenlijke waarden.

Waarom blijkt belangrijker dan hoe

Ze weten waar ze het voor doen. Weten waarom en waartoe je iets doet in je werk, blijkt belangrijker dan hoe. Want dat hoe en wat verandert snel in deze dynamische tijd, of het nu programma’s, apparaten of functie-eisen zijn.

Maar de vraag waarom je iets doet, die blijft. Die is niet afhankelijk van een klantvraag, een machine of een softwareproduct, maar komt voort uit een sterk verlangen.

Werken vanuit waarom, vanuit waarden en ambitie je talenten ontwikkelen, is duurzaam potentieel ontwikkelen en levert goud op. Voor mensen én hun organisaties.

Boekentip: Goud

Dit boek is bij uitstek geschikt voor coaches en trainers die mensen begeleiden die met loopbaan- en andere werkvragen zitten, maar ook zonder coach/trainer kun je prima met dit boek aan de slag. Bestel het boek Goud.